Η Αρχόντισσα των Κυκλάδων, μπορεί να υπερηφανεύεται για τη μεγάλη της παράδοση στα τυριά αλλά και γενικότερα στους γευστικούς της πειρασμούς. Δεν είναι τυχαίο πως υπάρχει η φράση ”κουζίνα Νάξου”, που της δίνει τη θέση που της αξίζει στο γαστρονομικό μας χάρτη. Τόπος με εύφορους κάμπους νερά υφάλμυρα που δίνουν μια ιδιαίτερη γεύση στα αγαθά της και μεγάλα βοσκοτόπια στα καταπράσινα βουνά της. Ξακουστές είναι οι ”πατάτες Νάξου” και φυσικά τα τυριά της που η φήμη τους έχει ξεπεράσει τα όρια της χώρας μας.
Τα φημισμένα τυριά
Η ιστορία της τυροκομείας στη Νάξο, χάνεται στους αιώνες και της χαρίζει μια ηγετική θέση μαζί με άλλες περιοχές της Ελλάδας που ξεχωρίζουν για τα τυροκομικά τους προϊόντα. Πασίγνωστη είναι η ‘‘γραβιέρα Νάξου”, με τη γλυκιά της βουτυράτη γεύση και με ΠΟΠ. Άλλα τυριά που οι Ναξιώτες φτιάχνουν με μοναδικό τρόπο είναι: το ”αρσενικό”, σκληρό τυρί με συνδυασμό πρόβειου και αιγοπρόβειου γάλακτος, που αποτελεί το ”αντίπαλο δέος” του ”θυληκού” τυριού, της μυζήθρας. Η ”ξινομυζήθρα”, είναι φρέσκο μαλακό τυρί από κατσικίσιο γάλα. Το ”ξινοτύρι”, είναι σκληρό ξινό τυρί, που προκύπτει από την ξήρανση της ξινομυζήθρας. Ανεπανάληπτης γεύσης τυριά, είναι και τα λαδοτύρια της.
Άλλα τοπικά προϊόντα
Ένα Ναξιώτικο αλλαντικό, είναι το ”ζαμπόνι”, με υπέροχη γεύση, που παράγεται φυσικά από ντόπια κρέατα. Ο πλούτος των αγαθών της Νάξου, συμπληρώνεται με τα ντόπια κρέατα, τα κοκόρια ελευθέρας βοσκής, λάδι, κρασί, τσίπουρο, λικέρ κίτρου, μέλι και εσπεριδοειδή.
Ας γνωρίσουμε τώρα, μερικά χαρακτηριστικά εδέσματα της Ναξιώτικης κουζίνας.Το ”Ρόστο”, είναι χοιρινό κρέας, σκορδοκρασάτο, μαγειρεμένο στην κατσαρόλα. Ο ”καλόγερος”, υπέροχο πιάτο, με μελιτζάνες και Ναξιώτικα τυριά. Κόκκορας ντόπιος κρασσάτος, γαύρος μαρινάτος, κατσικάκι με πατάτες Νάξου και τα ”γαρδούμια”, που είναι οι γνωστές γαρδούμπες άλλων περιοχών, με Ναξιώτικη ”πινελιά”.
Η… μελαχρινή
Ένα γλυκό που κερδίζει τις εντυπώσεις και σερβίρεται παντού στο νησί, είναι η ”μελαχρινή”, είδος καρυδόπιτας, που το γευόμαστε σκέτο ή με αρωματικό παγωτό καϊμάκι. Αυτή είναι και η συνταγή που διαλέξαμε, για να αρχίσουμε το γαστριμαργικό μας ταξίδι στη Νάξο.
Συνταγή: Ναξιώτικη καρυδόπιτα – ”μελαχρινή”
Υλικά
1½ φλιτζ. τσαγιού ζάχαρη
1/2 κιλό σιμιγδάλι ψιλό
1 φλιτζ. τσαγιού παξιμάδι ή φρυγανιά, τριμμένα
250 γρ. βούτυρο αγελαδινό, σε θερμοκρασία δωματίου
5 αυγά (χωριστά οι κρόκοι από τα ασπράδια)
1 φλιτζ. καρυδόψυχα κοπανισμένη
1½ φλιτζ γάλα κατά προτίμηση αγελαδινό
1/2 κουτ. γλυκού κανέλα
1 κουτ. γλυκού μπέικιν πάουντερ
1 κουτ. γλυκού σόδα μαγειρική
50 ml λικέρ κίτρου (πολλοί προτιμούν ντόπιο τσίπουρο)
λίγο βούτυρο για το ταψί
Για το σιρόπι
4 φλιτζ. τσαγιού ζάχαρη
3 φλιτζ. τσαγιού νερό
2 -3 κουτ. σούπας χυμός λεμονιού, για να μη ζαχαρώσει το σιρόπι
2-3 γαρίφαλα ολόκληρα
Εκτέλεση
Καρυδόπιτα: Προθερμαίνουμε το φούρνο στους 180° C. Βουτυρώνουμε ένα μεγάλο βαθύ ταψί.. Σε ένα μεγάλο μπολ χτυπάμε με το μίξερ το βούτυρο με τη ζάχαρη μέχρι να προκύψει ένα αφράτο, άσπρο μείγμα σαν σαντιγύ. Προσθέτουμε τους κρόκους και συνεχίζουμε το χτύπημα. Ρίχνουμε σταδιακά και τα υπόλοιπα υλικά, εκτός από τα ασπράδια ( το σιμιγδάλι, το παξιμάδι, την κανέλα, το μπέικιν, τη σόδα, το λικέρ κίτρου, την καρυδόψυχα και το γάλα). Ενσωματώνουμε τα υλικά μας στο μείγμα των αυγών και της ζάχαρης σταδιακά και ανακατεύοντας παράλληλα με το μίξερ, όχι σε πολύ δυνατή ταχύτητα. Όταν το μείγμα ομογενοποιηθεί, σταματάμε το χτύπημα. Αφήνουμε το μείγμα να ”σταθεί” και χτυπάμε τα ασπράδια των αυγών σε σφιχτή μαρέγκα. Ενσωματώνουμε τη μαρέγκα στο μείγμα της πίτας ανακατεύοντας απαλά με μια σπάτουλα, με απαλές κινήσεις, ώστε να μην φύγει ο αέρας και να μην μας ”κόψει” το μείγμα. Αδειάζουμε το μείγμα στο ταψί, το απλώνουμε ομοιόμορφα και ψήνουμε την καρυδόπιτα για 1 ώρα.
Σιρόπι: Στο μεταξύ, ετοιμάζουμε το σιρόπι. Βάζουμε σε μια μέτρια κατσαρόλα το νερό με τη ζάχαρη και το χυμό λεμονιού και τα γαρίφαλα και βράζουμε το σιρόπι μερικά λεπτά, ανακατεύοντας να διαλυθεί η ζάχαρη.Το σιρόπι μας δεν πρέπει να γίνει ιδιαίτερα πηχτό, ώστε να απορροφηθεί από το γλυκό. Όταν είναι έτοιμο, αποσύρουμε την κατσαρόλα από τη φωτιά και αφήνουμε το σιρόπι να κρυώσει καλά.
Όταν βγάλουμε τη ζεστή μας καρυδόπιτα από τον φούρνο, την κόβουμε σε κομμάτια μέσα στο ταψί και την περιχύνουμε αμέσως με το κρύο σιρόπι, ρίχνοντάς το επάνω στο γλυκό σιγά σιγά και σε όλη την επιφάνεια του γλυκού. Καλή απόλαυση.