Η εύφορη γη της Λακωνίας της δίνει το προνόμιο να έχει μια μεγάλη γκάμα αγαθών. Εδώ βρίσκεται ένας από τους μεγαλύτερους πορτοκαλαιώνες της χώρας μας και φυσικά τα πορτοκάλια δε λείπουν από την Λακωνική κουζίνα. Αντίθετα, χρησιμοποιούνται σχεδόν παντού. Στα παστά κρέατα και τα λουκάνικα που βράζουν σε χυμό πορτοκαλιού, στις σαλάτες, στα γλυκά, ακόμα και σε πίτες. Παράγει επίσης εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο και ελιές (τσακιστές, θρούμπες, χαραχτές, παστοελιές,κά). Αξιόλογη είναι η παραγωγή παραδοσιακών ζυμαρικών από τοπικές βιοτεχνίες: Χυλοπίτες και τραχανάς (γλυκός και ξινός). Η ”σφέλα”, το τυρί της με ΠΟΠ που έχει ξεπεράσει τα σύνορα της χώρας, καθώς και άλλα τυριά με ντόπια αιγοπρόβεια γάλατα, όπως φέτα, γραβιέρα και ξηρή μυζήθρα,ανθότυρο, αποτελούν γευστικές προκλήσεις.
Βότανα και κρασί
Ο Ταΰγετος είναι μια πηγή αρωματικών ”θησαυρών”, αφού τα βότανα και τα αρωματικά φυτά, όπως το τσάι του βουνού, η ρίγανη, η θρούμπη κ.ά., κατακλύζουν τις πλαγιές του. Το εξαιρετικό μέλι της, αποκτά μια ιδιαίτερη γεύση, χάρη στα πεύκα, το θυμάρι, τη φασκομηλιά, το θρούμπι και το σπάνιο φυτό της Ελαφονήσου, το τεύκριο.
Εξαιρετικά είναι και τα κρασιά της, το γνωστό Αγιωργίτικο, ο Ροδίτης, η Μονεμβασιά, αλλά και η Μαλβαζία, ένα κρασί που απέκτησε ΠΟΠ.
Όταν επισκεφθούμε τη Λακωνία και ανάλογα με το βαλάντιό μας, αξίζει να αγοράσουμε αρκετά από τα προϊόντα της, που θα βρούμε στα τοπικά καταστήματα.
Παραδοσιακές γεύσεις
Ας πάρουμε μία ”γεύση”, από τα παραδοσιακά εδέσματα της Μάνης και γενικότερα της Λακωνίας. Ποιος δεν ξέρει το περίφημο ”σύγκλινο” της Μάνης; Πρόκειται για παστό χοιρινό κρέας,καπνισμένο με ντόπια αρωματικά βότανα, που στη συνέχεια βράζει μαζί με πορτοκάλια και συντηρείται μέσα στο λίπος του. Σε άλλες εκδοχές της συνταγής του, κάποιοι προσθέτουν φλούδες πορτοκαλιού. γαρίφαλο, κανέλλα και άλλα μπαχαρικά
Πορτοκάλι περιέχουν και τα ντόπια λουκάνικα, μαζί με μπαχαρικά, που στη συνέχεια κρεμιούνται και καπνίζονται με αρωματικά βότανα. Φυσικά δεν λείπουν από την παραδοσιακή κουζίνα της και οι ”συνταγές της φτώχειας”, όπως λέγονται αφού παλαιότερα και σε χρόνια δύσκολα, οι κάτοικοί της αξιοποιούσαν και τα ελάχιστα και πιο απλά αγαθά για να θρέψουν τις πολυμελείς οικογένειές τους.
Ποιος δεν ξέρει τα ”λούπινα”, ένα είδος όσπριου, που ξεπικριζόταν σε θαλασσινό νερό, και αποτελούσε βασική τροφή της οικογένειας, ενώ έφτιαχναν και αλεύρι, το λουπινάλευρο. Ο Πασπαλάς, είναι ένας χυλός από νερό, σταρένιο αλεύρι και λάδι, που έθρεψε γενιές στην Λακωνία. Παραλλαγές στη συνταγή του Πασπαλά, είναι ο Πασπαλάς με κρεμμύδια, ή χοιρινές τσιγαρίδες, ή κρέας ορτυκιών που αποτελούσε το βασικό ”κυνήγι” των κατοίκων. Γνωστή είναι και η παραδοσιακή πίτα με κρέας ορτυκιών, ντομάτα, φρέσκα κρεμμυδάκια και μυρωδικά, την οποία έφτιαχναν κυρίως στους γάμους. Ονομάζεται ”κοζούνι” και ίσως την βρούμε σε κάποιο εστιατόριο με παραδοσιακή κουζίνα.Πασίγνωστες είναι οι πολύ ”φτωχιές” ”τραβηχτές πίτες” της Μάνης, μόνο με νερό, αλεύρι και λάδι, που τρώγονταν με τυρί και με πετιμέζι ή μέλι.
Γλυκά της Μάνης
Πασίγνωστα εδέσματα της Μάνης και ευρύτερα της Λακωνίας, είναι η γαλατόπιτα της Μάνης, τα περίφημα αμυγδαλωτά της Μονεμβασιάς και οι δίπλες, γλυκό του Μανιάτικου γάμου και γενικότερα της χαράς. Ένα παραδοσιακό γλυκό είναι ο Μπρούστουλας, μια γλυκιά πίτα, με γάλα, τραχανά, πληγούρι και μέλι, ενώ τα ”λαλάγγια” φτιάχνονται με λεπτή ζύμη σαν χοντρό κορδόνι και τηγανίζονται σε ελαιόλαδο. Ένα ιδιαίτερο γλύκισμα είναι και η μαρμελάδα από φραγκόσυκα που υπάρχουν σε αφθονία στη γη της Μάνης.
Εκτός από τα παραδοσιακά εδέσματα του τόπου, η Λακωνία ξέρει να κερδίζει τους ουρανίσκους μας και με πολλούς ακόμα γευστικούς συνδυασμούς. Νόστιμα και φρεσκότατα θαλασσινά, γαριδομακαρονάδες, μυδοπίλαφο, κρέατα στη σχάρα, κόκκορα με μακαρόνια, κατσικάκι με αγγινάρες, και άλλα πολλά λαχταριστά πιάτα.
Η συνταγές που διαλέξαμε για αρχή στο γευστικό μας ταξίδι στη Λακωνία είναι δύο. Μία ”γλυκιά” συνταγή, τη γαλατόπιτα της Μάνης, συνταγή απλή και απέριττη, όπως και ο τόπος της. Και δεύτερη..ένα πιάτο ”πρόκληση” με το παραδοσιακό παστό της Λακωνίας: φασόλια γίγαντες με σύγκλινο Μάνης.
Γαλατόπιτα Μάνης
Υλικά
2 λίτρα φρέσκο αγελαδινό γάλα
1/2 κιλό σιμιγδάλι ψιλό
2 φλιτζ. τσαγιού ζάχαρη
1 κουτ. γλυκού ξύσμα από λεμόνι ή πορτοκάλι.
4 αυγά
2 βανίλιες
Κανέλα για το πασπάλισμα
Ζάχαρη άχνη για το πασπάλισμα προαιρετικά
Γίγαντες με σύγκλινο Μάνης
Υλικά
1/2 κιλό γίγαντες
250 – 300 γρ. σύγκλινο
2 πιπεριές χοντροκομμένες
1 ποτηράκι ζωμό βοδινού
1 μεγάλο κρεμμύδι χοντροκομμένο ή σε ροδέλες
2 σκελίδες σκόρδο ψιλοκομμένο
2 καρότα κομμένα σε ροδέλες
μισό ματσάκι μαϊντανό
μπόλικο αλατοπίπερο
1 ποτηράκι του κρασιού ελαιόλαδο
1 ποτήρι ντοματοπολτό – 1κ.σ. πελτέ αραιωμένο με νερό ή ένα ποτήρι συμπικνωμένο χυμό ντομάτας
μια κ.γλ. ζάχαρη για να μελώσει το φαγητό μας
